Buổi 6. Thực hành Nhóm

📝 ĐỀ BÀI

Câu 1.1: Thiết lập `Desktop`/ `Server`

Phần mềm	Nhà sản xuất
VituralBoxopen in new window	Oracle
CentOSopen in new window	RedHat
Lubuntuopen in new window	Mario Behling

1. Tắt dịch vụ `DHCP Server`

B1: File -> Host Network Manager
B2: Tắt DHCP Server như sau (1 trong 2 cách)

2. Cài và cấu hình cho CentOS

a. Thực hiện cài `CentOS` lên `VituralBox` (Cài bản không `GUI`) :

💡 MẸO

CentOS rất nặng, lại còn chạy máy ảo nên để phù hợp cho mọi cấu hình, hãy sử dụng bạn CLI

b. Cài đặt `NAT Network`

B1: Chọn VituralBox -> Preferences

B2: Qua cửa sổ Network và nhấn nút tạo NAT Network

B3: Cấu hình NAT Network như sau và nhấn OK

c.Chuyển đổi `network` của máy ảo `CentOS` qua `NAT Network`

B1: Chọn setting máy ảo CentOS trong VituralBox
B2: Chọn Network, đổi sang NAT Network và chọn QTHT như đã cấu hình trước đó

d. Kiểm tra cấu hình mạng trong `CentOS`

B1: Kiểm tra đã cài đặt network-scripts chưa, nếu chưa gõ lệnh :
```
 $ yum install network-scripts
```
B2: Gõ ipconfig -a kiểm tra :
💡 MẸO
Xác định device network đang sử dụng là enp0s3, gõ lệnh dưới đây để cấu hình network (dùng tài khoản root) :
```
 $ nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-enp0s3
```
Hoặc cũng có thể sử dụng lệnh mntui để cấu hình giao diện như sau :
B3: Gõ lệnh service network restart để khởi động lại network :
B4: Dùng lệnh ifconfig -a để kiểm tra sau khi cấu hình :
B5: Thực hiện lệnh ping google.com để kiểm tra mạng có truy cập được không

==> Vậy là ta đã thoả yêu cầu cấu hình mạng cho máy ảo CentOS

3. Cài và cấu hình Lubuntu

a. Thực hiện cài `Lubuntu 20.04` lên `VituralBox`

💡 MẸO

Sau khi cài đặt Lubuntu 20.04 tiến hành vào Qterminal

b. Cấu hình network cho `Lubuntu`

B1: Chọn setting máy ảo Lubuntu trong VituralBox

B2: Chọn Network, đổi sang NAT Network như sau :

c. Kiểm tra network trong `Lubuntu`

B1: Thực hiện lệnh ifconfig -a để kiểm tra cấu hình mạng :
B2: Thực hiện lệnh ping google.com để kiểm tra mạng có truy cập được không

==> Như vậy là thoả

Câu 1.2: Tạo các `user` và `group`

Cho danh sách các user như sau:

STT Họ tên Nhóm Username Password Mô tả
1 Lưu bị bangiamdoc bi.luu luubi Giám đốc
2 Gia Cát Lượng bangiamdoc luong.giacat giacatluong Phó giám đốc
3 Quan Vũ hanhchanh vu.quan quanvu Trưởng phòng
4 Trương Phi hanhchanh phi.truong truongphi Nhân viên
5 Triệu Vân banhang van.trieu trieuvan Trưởng phòng
6 Mã Siêu banhang sieu.ma masieu Nhân viên
7 Hoàng Trung banhang trung.hoang hoangtrung Nhân viên

STT	Họ tên	Nhóm	Username	Password	Mô tả
1	Lưu bị	bangiamdoc	bi.luu	luubi	Giám đốc
2	Gia Cát Lượng	bangiamdoc	luong.giacat	giacatluong	Phó giám đốc
3	Quan Vũ	hanhchanh	vu.quan	quanvu	Trưởng phòng
4	Trương Phi	hanhchanh	phi.truong	truongphi	Nhân viên
5	Triệu Vân	banhang	van.trieu	trieuvan	Trưởng phòng
6	Mã Siêu	banhang	sieu.ma	masieu	Nhân viên
7	Hoàng Trung	banhang	trung.hoang	hoangtrung	Nhân viên

1. Tạo Group

B1: Thực hiện các lệnh sau :

 # Lệnh tạo 3 nhóm ban giám đốc, hành chánh, ban hang
 $ groupadd bangiamdoc
 $ groupadd hanhchanh
 $ groupadd banhang

B2: Thực hiện lệnh cat /etc/group để kiểm tra :

2. Tạo các user

B1: Thực hiện các lệnh sau :

# Tạo các người dùng và mật khẩu theo yêu cầu
$ useradd -m bi.luu -p luubi
$ useradd -m luong.giacat -p giacatluong
$ useradd -m vu.quan -p quanvu
$ useradd -m phi.truong -p truongphi
$ useradd -m van.trieu -p trieuvan
$ useradd -m sieu.ma -p masieu
$ useradd -m trung.hoang -p hoangtrung

B2: Gõ lệnh cat /etc/passwd để kiểm tra

3. Nhập user vào group phù hợp

B1: Thực hiện các lệnh sau :

# Nhập lưu bị và gia cát lượng vào ban giám độc
$ usermod -a -G bangiamdoc bi.luu
$ usermod -a -G bangiamdoc luong.giacat
# Nhập quan vũ và phi trường vào hành chánh
$ usermod -a -G hanhchanh vu.quan
$ usermod -a -G hanhchanh phi.truong
# Nhập trương phi, triệu vân, mã siêu vào bán hàng
$ usermod -a -G banhang phi.truong
$ usermod -a -G banhang sieu.ma

B2: Gõ lệnh cat /etc/groups để kiểm tra

4. Cấp quyền `root` cho nhóm `ban giám đốc`

B1: Thực hiện lệnh nano /etc/sudoers (ở tài khoản root), và cấu hình như sau :

B2: Hãy thực hiện các lệnh sau để kiểm tra

# Đổi qua tài khoản bi.luu vì nó nằm trong group bangiamdoc
$ su bi.luu
# gõ câu lệnh kiểm tra thử quyền tài khoản root
$ sudo nano /etc/shadow

Câu 1.3: Tạo `/data` và phân quyền

1. Tạo thư mục `/data` và đổi `group` sở hữu

B1: Tạo group truongphong và thêm luubi và trieuvan vào :

$ groupadd truongphong
$ usermod -a -G truongphong bi.luu
$ usermod -a -G truongphong trieu.van

B2: Sử dụng lệnh lần lượt các lệnh dưới đây :

$ su                         # đổi qua tài khoản root
$ mkdir /data                # tạo thư mục /data
$ chgrp truongphong /data    # đổi chủ nhóm sở hữu
$ chmod 750 /data            # cấp quyền cho thư mục /data

B3: Sử dụng lệnh ls -l /data để kiểm tra :

2. Kiểm tra phân quyền

B1: Tạo file 123.txt bằng lệnh nano /data/123.txt như sau :

B2: Phân quyền như sau :

$ chgrp truongphong /data/123.txt
$ chmod 750 /data/123.txt

B3: Thực hiện lệnh ls -l /data/ để kiểm tra

3. Thực hiện kiểm tra

B1: Kiểm tra người trong nhóm bangiamdoc có quyền read/write/execute
```
$ su bi.luu                #vì lưu bị trong nhóm bangiamdoc
$ sudo nano /data/123.txt  #kiểm tra
```
💡 MẸO
Thử ghi và save lại, nếu thành công là được :
B2: Kiểm tra người trong nhóm truongphong có quyền read/execute
```
$ su vu.quan              #vì quan vũ trong nhóm trưởng phòng
$ sudo nano /data/123.txt #kiểm tra
```
==> Như vậy thành viên trong truongphong không thể write

B3: Kiểm tra nhân viên không có quyền gì

$ su sieu.ma # vì mã siêu là nhân viên
$ cat /data/123.txt

Câu 1.4: Cài đặt và cấu hình `DHCP Server`

1. Cài đặt `DHCP Server` cho `CentOS`

B1: Dùng lệnh yum install dhcp-server để cài đặt :
B2: Copy file mẫu và cấu hình bằng lệnh, và cấu hình như sau :
```
$ cp /usr/share/doc/dhcp-server/dhcpd.conf.example /etc/dhcp/dhcp.conf
```

B3: Thực hiện lênh sau để chạy DHCP Server :

$ systemctl dhcpd start  #chạy dhcp server
$ systemctl dhcpd enable #bật dhcp server
$ systemctl dhcpd status #kiểm tra dhcp server
$ firewall-cmd --permanent --add-service=dhcp
$ firewall-cmd --reload

2. Kiểm tra `Lubuntu` sau khi cấu hình `DHCP Server`

B1: Khởi động lại dịch vụ mạng trên Lubuntu bằng lệnh :
```
$ systemctl restart NetworkManager
```
B2: Gõ ifconfig -a để kiểm tra cấu hình mạng :

==> Đã thành công, dạy IP từ 10.0.2.15 chuyển thành 10.0.2.50 vì đây là IP của DHCP Server do CentOS cấp

Câu 1.5: Cấu hình tưởng lửa trên `CentOS`

1. Cài đặt và chạy tường lửa

B1: Gõ lệnh yum install iptables và yum install iptables-services

B2: Thực hiện lệnh sau :

$ systemctl start iptables # chạy tường lửa
$ systemctl status iptables # kiểm tra tường lửa

2. Cấu hình `rule` cho tường lửa

💡 MẸO VÀ KIẾN THỨC

Có rất nhiều số port tượng trưng cho mỗi cổng kết nối, tuy nhiên chỉ đề cập những port thông dụng sau :

Cổng số	Sử dụng
20	FTP (File Transfer Protocol) - Data transfer
21	FTP (File Transfer Protocol) - Command control
22	SSH (Secure Shell)
25	SMTP (Simple Mail Transfer Protocol)
53	DNS (Domain Name Server)
67	DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol)-Server
68	DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol)-Client
80	HTTP (Hypertext Transfer Protocol)
110	POP3 (Post Office Protocol)
119	NNTP (Network News Transfer Protocol)
123	NTP (Network Time Ptotocol)
143	IMAP (Internet Message Access Protocol)
161	SNMP (Simple Network Management Protocol)
194	IRC (Internet Relay Chat)
443	HTTPS (HTTP Secure)

B1: Thực hiện lần lượt các lệnh sau :

# cho phép truy cập web
$ iptables -A INPUT -p tcp --dport 80:443 -j ACCEPT
# cho phép truy cập SSH
iptables -A INPUT -p tcp --dport 22 -j ACCEPT
# cho phép truy cập FTP
iptables -A INPUT -p tcp --dport 20:21 -j ACCEPT
# cho phép truy cập DNS
iptables -A INPUT -p tcp --dport 53 -j ACCEPT
# cho phép truy cập DHCP
iptables -A INPUT -p udp --dport 67:68 -j ACCEPT
# chặn tất cả các cổng khác
iptables -A INPUT -j DROP
# cho phép desktop ping tới server
iptables -A INPUT -p icmp -s 10.0.2.50 -j ACCEPT

B2: Từ Lubuntu ping tới CentOS

Câu 1.6: Sử dụng dịch vụ `SSH`

1. Cài đặt và chạy `SSH`

B1: Gõ lệnh yum install openssh để cài đặt SSH :

B2: Thực hiện lệnh sau :

$ systemctl start sshd
$ systemctl status sshd

2. Cấu hình `SSH`

B1: Tạo group nhanvien và thêm thành viên tương ứng
B2: Gõ lệnh nano /etc/ssh/sshd_config
B3: Gõ lệnh systemctl restart sshd và kiểm tra kết nối

Câu 1.7: Cấu hình `DNS` cho `CentOS`

1. Cài đặt `DNS` tools

B1: Gõ lệnh yum install bind bind-utils

B2: Thực hiện các lệnh sau :

$ systemctl start named      # chạy named   
$ systemctl status named     # kiểm tra named

2. Cấu hình `DNS`

B1 : Gõ lệnh nano /etc/named.conf và cấu hình như sau :
🤔 GIẢI THÍCH
- Đặt listen-on port 53 là any có thể lắng nghe từ mọi IP
- Đặt allow-query là any để cho phép truy vấn từ mọi IP

B2 : Cấu hình phân giải xuôi

$ cp /var/named/named.localhost /var/named/forward.qtht
$ chgrp named /var/named/forward.qtht
$ nano /var/named/forward.qtht

B3 : Cấu hình phân giải ngược :

$ cp /var/named/forward.qtht /var/named/reverse.qtht
$ chgrp named /var/named/reverse.qtht
$ nano /var/named/reverse.qtht

B4: Chạy lại named và kiểm tra :

$ systemctl restart named #chạy lại named
# kiểm tra phân giải xuôi
$ nslookup www.lautamquoc.com 10.0.2.2
$ nslookup ftp.lautamquoc.com 10.0.2.2
#kiểm tra phân giải ngược
$ nslookup 10.0.2.2 10.0.2.2
$ nslookup 10.0.2.10 10.0.2.2

Câu 1.8: Cấu hình máy chủ `Web`

1. Cài đặt `Apache` và `web browser`

Vì sử dụng CentOS bản không GUI nên ta phải cài thêm browser console

B1: Bật gói powertools (vì lynx nằm trong gói powertools)

$ yum config-manager --set-enabled powertools
$ yum install lynx
$ lynx google.com  #test thử  lynx

B2 : Cài đặt và chạy Apache

$ yum install httpd
$ systemctl start httpd  #chạy httpd
$ systemctl status httpd #check httpd

B3 : Gõ lệnh lynx 10.0.2.2 để truy cập vào Apache

==> Vậy là thành công

2. Chạy một trang `web` cá nhân

B1: Tạo thư mục /var/www/html/tamquoc (tamquoc kà tên web)

B2: Viết code index.html và style.css

$ nano /var/www/html/tamquoc/index.html

$ nano /var/www/html/tamquoc/style.css

B3: Gõ lynx 10.0.2.2/tamquoc :

==> Đã thành công

3. Kiểm tra web domain

B1 : Hãy chắc rằng named đạng chạy và iptables đang tắt
```
$ systemctl status named
$ systemctl status iptables
```
B2: Gõ ping -c 5 www.lautamquoc.com để kiểm tra
B3: Gõ lynx www.lautamquoc.com/tamquoc để truy cập tới web :
==> Đã thành công

Câu 1.9: Sử dụng dịch vụ `FTP`

1. Cài đặt `FTP` trên `CentOS`

B1 : Gõ lệnh yum install vsftpd

B2 : Gõ lần lượt các lệnh sau :

$ systemctl start vsftpd  # chạy ftp
$ systemctl status vsftpd # kiểm tra ftp

B3: Thực hiện các lệnh để cho phép cổng 21 trên firewall

$ firewall-cmd --reload
$ firewall-cmd --permanent --add-port=21/tcp
$ firewall-cmd --permanent --add-service=ftp
$ systemctl enable vsftpd
$

2. Cấu hình `FTP`

B1 : Thực hiện lần lượt các lệnh sau :

# trước khi làm phải backup file lại 
$ cp /etc/vsftpd/vsftpd.conf /etc/vsftpd/vsftpd.conf.backup
# cấu hình file 
$ nano /etc/vsftpd/vsftpd.conf

Và cấu hình như sau :

anonymous_enable=NO
local_enable=YES
write_enable=NO
local_umask=022
dirmessage_enable=YES
xferlog_enable=YES
connect_from_port_20=YES
xferlog_std_format=YES
chroot_local_user=YES
anon_upload_enable=NO
anon_writeable_chroot=YES
anon_mkdir_write_enable=YES
anon_world_readable_only=YES
listen=YES
pam_server_name=vsftpd
userlist_enable=YES
local_root=/data

B2: Gõ lệnh ftp 10.0.2.2 để kết nối và kiểm tra :

Câu 1.10: Cấu hình file `Backup`

B1: Thực hiện các lệnh sau :

$ mkdir /mnt/backup #tạo mục backup
$ nano /tmp/backupeveryday.sh   #tạo mục backup hàng ngày
$ nano /tmp/backupeveryweek.sh  #tạo mục backup bằng tuần
$ nano /tmp/backupeverymonth.sh #tạo mục backup hằng tháng

B2: Test nhẹ 3 file backup

$ bash /tmp/backupeveryday.sh
$ bash /tmp/backupeveryweek.sh
$ bash /tmp/backupeverymonth.sh

Đây là kết quả sau khi thực thi

B3: Cấu hình Crontab, gõ lệnh như sau :

$ export EDITOR=nano #đổi thành nano thay vì xài vim 
$ crontab -e

==> Như thế là xong đợi ngày lành tháng tốt rồi nó chạy !!!

# Buổi 6. Thực hành Nhóm

# Câu 1.1: Thiết lập Desktop/ Server

# 1. Tắt dịch vụ DHCP Server

# 2. Cài và cấu hình cho CentOS

# a. Thực hiện cài CentOS lên VituralBox (Cài bản không GUI) :

# b. Cài đặt NAT Network

# c.Chuyển đổi network của máy ảo CentOS qua NAT Network

# d. Kiểm tra cấu hình mạng trong CentOS

# 3. Cài và cấu hình Lubuntu

# a. Thực hiện cài Lubuntu 20.04 lên VituralBox

# b. Cấu hình network cho Lubuntu

# c. Kiểm tra network trong Lubuntu

# Câu 1.2: Tạo các user và group

# 1. Tạo Group

# 2. Tạo các user

# 3. Nhập user vào group phù hợp

# 4. Cấp quyền root cho nhóm ban giám đốc

# Câu 1.3: Tạo /data và phân quyền

# 1. Tạo thư mục /data và đổi group sở hữu

# 2. Kiểm tra phân quyền

# 3. Thực hiện kiểm tra

# Câu 1.4: Cài đặt và cấu hình DHCP Server

# 1. Cài đặt DHCP Server cho CentOS

# 2. Kiểm tra Lubuntu sau khi cấu hình DHCP Server

# Câu 1.5: Cấu hình tưởng lửa trên CentOS

# 1. Cài đặt và chạy tường lửa

# 2. Cấu hình rule cho tường lửa

# Câu 1.6: Sử dụng dịch vụ SSH

# 1. Cài đặt và chạy SSH

# 2. Cấu hình SSH

# Câu 1.7: Cấu hình DNS cho CentOS

# 1. Cài đặt DNS tools

# 2. Cấu hình DNS

# Câu 1.8: Cấu hình máy chủ Web

# 1. Cài đặt Apache và web browser

# 2. Chạy một trang web cá nhân

# 3. Kiểm tra web domain

# Câu 1.9: Sử dụng dịch vụ FTP

# 1. Cài đặt FTP trên CentOS

# 2. Cấu hình FTP

# Câu 1.10: Cấu hình file Backup

Buổi 6. Thực hành Nhóm

Câu 1.1: Thiết lập `Desktop`/ `Server`

1. Tắt dịch vụ `DHCP Server`

2. Cài và cấu hình cho CentOS

a. Thực hiện cài `CentOS` lên `VituralBox` (Cài bản không `GUI`) :

b. Cài đặt `NAT Network`

c.Chuyển đổi `network` của máy ảo `CentOS` qua `NAT Network`

d. Kiểm tra cấu hình mạng trong `CentOS`

3. Cài và cấu hình Lubuntu

a. Thực hiện cài `Lubuntu 20.04` lên `VituralBox`

b. Cấu hình network cho `Lubuntu`

c. Kiểm tra network trong `Lubuntu`

Câu 1.2: Tạo các `user` và `group`

1. Tạo Group

2. Tạo các user

3. Nhập user vào group phù hợp

4. Cấp quyền `root` cho nhóm `ban giám đốc`

Câu 1.3: Tạo `/data` và phân quyền

1. Tạo thư mục `/data` và đổi `group` sở hữu

2. Kiểm tra phân quyền

3. Thực hiện kiểm tra

Câu 1.4: Cài đặt và cấu hình `DHCP Server`

1. Cài đặt `DHCP Server` cho `CentOS`

2. Kiểm tra `Lubuntu` sau khi cấu hình `DHCP Server`

Câu 1.5: Cấu hình tưởng lửa trên `CentOS`

1. Cài đặt và chạy tường lửa

2. Cấu hình `rule` cho tường lửa

Câu 1.6: Sử dụng dịch vụ `SSH`

1. Cài đặt và chạy `SSH`

2. Cấu hình `SSH`

Câu 1.7: Cấu hình `DNS` cho `CentOS`

1. Cài đặt `DNS` tools

2. Cấu hình `DNS`

Câu 1.8: Cấu hình máy chủ `Web`

1. Cài đặt `Apache` và `web browser`

2. Chạy một trang `web` cá nhân

3. Kiểm tra web domain

Câu 1.9: Sử dụng dịch vụ `FTP`

1. Cài đặt `FTP` trên `CentOS`

2. Cấu hình `FTP`

Câu 1.10: Cấu hình file `Backup`